Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych – 13 października 2022 r.

13 października 2022 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu spółek handlowych, która oprócz wprowadzenia regulacji na temat tzw. grupy spółek (odsyłamy do naszego artykułu), wprowadziła szereg zmian między innymi w funkcjonowaniu organów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej.

Poniżej przedstawiamy przegląd najważniejszych zmian.

Zwiększenie obowiązków i kompetencji nadzorczych członków rad nadzorczych spółek kapitałowych

Jednym z celów nowelizacji było zwiększenie zakresu obowiązków i uprawnień, które w spółkach kapitałowych przysługują radzie nadzorczej:

– wprowadzony został obowiązek sporządzania i składania zgromadzeniu wspólników (w spółce z o.o.) i walnemu zgromadzeniu (w spółce akcyjnej) pisemnego sprawozdania z działalności rady nadzorczej za poprzedni rok obrotowy;

– wprowadzona została możliwość żądania przez członków rady nadzorczej sporządzenia lub przekazania wszelkich informacji, dokumentów, wyjaśnień itp. dotyczących spółki (a także jej spółek zależnych oraz powiązanych) od zarządu, prokurentów i osób zatrudnionych w spółce na podstawie umowy o pracę lub wykonujących na rzecz spółki w sposób regularny określone czynności na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia itp.

Informacje te powinny być przekazane w terminie dwóch tygodni od zgłoszenia takiego żądania (chyba że w żądaniu ustalono inny termin) – nowelizacja przewiduje, że uchybienie temu obowiązkowi stanowi przestępstwo podlegające grzywnie lub ograniczeniu wolności;

– wprowadzony został obowiązek udziału kluczowego biegłego rewidenta bądź innego przedstawiciela firmy audytorskiej w posiedzeniu rady nadzorczej, którego przedmiotem jest ocena sprawozdania finansowego spółki, sprawozdania zarządu oraz wniosków dotyczących podziału zysku lub pokrycia straty, a także sporządzenie sprawozdania rady nadzorczej – rada nadzorcza ma obowiązek zawiadomić takiego biegłego rewidenta o swoim posiedzeniu;

– wprowadzona została możliwość ustanowienia doraźnego lub stałego komitetu rady nadzorczej – tj. ciała którego celem w ramach rady nadzorczej jest podejmowanie działań kontrolnych w określonych przewidzianych kompetencjami komitetu sprawach;

– wprowadzona została możliwość powołania doradcy rady nadzorczej – zewnętrznego eksperta, który na koszt spółki dokona zbadania określonej sprawy dotyczącej jej działalności lub przygotuje zleconą mu analizę lub opinię – przepisy dot. spółki akcyjnej dopuszczają możliwość wprowadzenia w statucie zmian wyłączających lub ograniczających dopuszczalność powołania takiego doradcy;

– wprowadzono wymóg uzyskania zgody rady nadzorczej na zawarcie przez spółkę transakcji ze spółką dominującą, zależną lub powiązaną, jeżeli wartość transakcji przekracza 10% aktywów spółki  – wymóg dotyczy tylko spółki akcyjnej – statut spółki może ten wymóg wyłączyć;

Doprecyzowane zasady obradowania i protokołowania posiedzeń rady nadzorczej i zarządu

Posiedzenie rady nadzorczej zwołuje się w sposób analogiczny do zwoływania w sposób formalny zgromadzeń wspólników lub walnych zgromadzeń – konieczne jest przeslanie zaproszenia, przedstawienie porządku obrad oraz upływ co najmniej dwóch tygodni pomiędzy zawiadomieniem a odbyciem posiedzenia.

Posiedzenia te mogą odbyć się również w sposób nieformalny, o ile wszyscy członkowie wyrażą na to zgodę oraz nie zgłoszą sprzeciwu dotyczącego wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad.

Posiedzenia rady nadzorczej winny być ponadto protokołowane pisemnie.

Nowelizacja doprecyzowała ponadto, iż uchwały zarządu spółek kapitałowych podlegają protokołowaniu. Wskazane zostało również co powinien zawierać taki protokół:

Protokół powinien zawierać porządek obrad, imiona i nazwiska członków zarządu uczestniczących w głosowaniu i liczbę głosów oddanych na poszczególne uchwały. W protokole zaznacza się również zdanie odrębne zgłoszone przez członka zarządu wraz z jego ewentualnym umotywowaniem. Protokół podpisuje co najmniej członek zarządu prowadzący posiedzenie lub zarządzający głosowanie, chyba że umowa/statut spółki lub regulamin zarządu stanowi inaczej.

Obowiązek zarządu spółki akcyjnej do informowania rady nadzorczej o aktualnej sytuacji spółki

Stosownie do nowelizacji zarząd spółki akcyjnej jest zobowiązany bez dodatkowego wezwania do udzielania radzie nadzorczej informacji o:

1)           uchwałach zarządu i ich przedmiocie;

2)           sytuacji spółki, w tym w zakresie jej majątku, a także istotnych okolicznościach z zakresu prowadzenia spraw spółki, w szczególności w obszarze operacyjnym, inwestycyjnym i kadrowym;

3)           postępach w realizacji wyznaczonych kierunków rozwoju działalności spółki, przy czym powinien wskazać na odstępstwa od wcześniej wyznaczonych kierunków, podając zarazem uzasadnienie odstępstw;

4)           transakcjach oraz innych zdarzeniach lub okolicznościach, które istotnie wpływają lub mogą wpływać na sytuację majątkową spółki, w tym na jej rentowność lub płynność;

5)           zmianach uprzednio udzielonych radzie nadzorczej informacji, jeżeli zmiany te istotnie wpływają lub mogą wpływać na sytuację spółki.

Statut spółki akcyjnej może wyłączać obowiązek informacyjny.

Zasada business judgment rule

Zasada business judgment rule określa ograniczenie odpowiedzialności członków organów spółek kapitałowych za szkodę wyrządzoną spółce, która była wynikiem ich błędnych decyzji, które były jednak podejmowane w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego i na podstawie powziętych analiz, informacji i opinii (np. opinii prawnych, ekonomicznych).

Nowelizacja określiła także dyrektywy i wzorzec zachowania jakim kierować winni się członkowie organów spółek kapitałowych poprzez określenie, iż przy wykonywaniu swoich obowiązków są zobowiązani do dochowania staranności wynikającej z zawodowego charakteru oraz zachowania lojalności wobec spółki, a także dochowania poufności tajemnic spółki – również po wygaśnięciu mandatu.

Doprecyzowanie zasad dotyczących kadencji organów spółek kapitałowych

Nowelizacja określiła, iż kadencja członków organów spółek kapitałowych jest liczona w pełnych latach obrotowych – chyba że umowa/status spółki stanowi inaczej.

Oznacza to zatem, iż dwuletnia kadencja członka zarządu powołanego 30 czerwca 2021 r. zakończy się z dniem 31 grudnia 2023.

Treść całej nowelizacji dostępna jest tu.

Jeżeli interesują Cię informacje dotyczące nowelizacji to zapraszamy do kontaktu.